काही जपलेली नाती

बदलत्या जीवन शैलीनुसार रक्ताच्या नात्यांचं स्वरूप बदललंय, तिथं ओळखीच्या नात्यांची काय कथा? पण अशा परिस्थितीतही काही ठिकाणी मात्र अशी नाती जपली जातात, त्यापैकी एक घर. या घरात, सकाळी कामाच्या गडबडीत येणाऱ्या 'दुधवाल्या मामांना' आठवणीनं चहा दिला जातो. त्याचं खरं नाव काहीही असो त्या घरासाठी ते 'मामा' चं असतात, अगदी लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत. ते ही अगदी आपलेपणानं त्या घरात येऊन पेपर वाचून चहा घेऊनच जातात. कधी तरी चहाला उशीर झाला तर ते स्वतः न लाजता चहा मागतात. आजही त्या घरात पोस्टमनला चहा-पाणी आवर्जून विचारलं जातं. दिवाळीला 'दिवाळीच्या पोच' सोबत थोडा फराळही दिला जातो. सरकारी सर्व्हेसाठी येणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना घरात बोलावून आपलेपणानं माहिती दिली जाते, सोबत चहा असतोच. सध्याच्या निवडणुकीसाठी ओळखपत्र काढायला आलेल्या अधिकाऱ्यांनी त्या घरात बसूनच इतर घरांचीही माहिती घेतली. दारावर येणाऱ्या सेल्समनला पाणी विचारून काहीही घेणार नाही, त्यामुळं काहीही दाखवू नकोस, असं शांतपणे प्रसंगी चिडून सांगितलं जातं. महिन्याला येणारा 'केबलवाला' आला कि पंधरा-वीस मिनिटं बसून बोलूनच जातो. सकाळी येणाऱ्या 'पेपरवाल्या पोऱ्याशी' एका हास्याचं नातं. शिवाय सोसायटीतला 'भाजीवाला मामू' आणि 'गिरणवाला काका' हि सुद्धा, खरी नावं माहित नसलेली, पण जपली गेलेली नाती.या नात्यांसोबत शेजारधर्म आहेच. शेजारी असणारी पाच कुटुंबं म्हणजे जणू घरचेच सदस्य. दिवसातून एक चहा तरी सोबत होतोच, कोणत्या तरी एका घरात. भाज्या खुडणं, धान्य निवडणं, घरच्या गप्पा-गोष्टी, चेष्टा-विनोद, रुसवे-फुगवे, वाद-भांडणं हेही आहेच, त्या जपलेल्या नात्यांमध्ये. सगळं काही गोडगोड नसतं. वादाचे, कडवटपणाचेही काही प्रसंग असतात पण दुर्मिळ होत असलेली ही नाती इथं मात्र जपलेली आहेत. आताच्या काळातला कदाचित हा मूर्खपणा असू शकेल.